Тархины хавдар

Тархины хавдар хүний бие махбодид тохиолдох хорт хавдрын дотор 6%-ийг эзэлнэ. Өнөөдөр манай гариг дээр жилд 100 000 хүн амд 6 жил тохиолдол шинээр бүртгэгдэж байна.

Хүний уураг тархи ба мэдрэлийн эсүүд хорт хавдартай болох нь гавал тархины гэмтлүүд, хордлого, рентген туяаны нөлөөлөл эрсдэлт хүчин зүйлс болно. Мэдрэлийн эсүүдэд тохиолдох хорт хавдрын эсзүйн бүтэц нь хүйсний онцлогоос ихээхэн хамаардаг байна. Тухайлбал медуллобластом, герминатив хавдар нь эрэгтэйчүүдэд зонхилон оношлогддог бол эмэгтэйчүүдэд менингиом ба неврином хэлбэрийн хавдраар өвддөг.

Тархины хавдрын эдзүйн бүтцийн ангилал

1. Нейроэпителиал хавдар (олигодендроглиома, глиома, эпендимома)
2. Тархины хальсны хавдар (менингиом)
3. Үсэрхийлсэн хавдар
4. Өнчин тархины хавдар (аденом)
5. Гавлын мэдрэлийн эсийн хавдар (сонсголын мэдрэлийн хавдар)
6. Судасны хавдар
7. Үр хөврлийн хавдар

Тархины хавдартай өвчтөнд гарах эмнэлзүйн шинжүүд

Тархины хавдар нь уураг тархины эдтэй нягт ойр байрлах тул ойролцоох мэдрэлийн төвүүдэд үзүүлж буй нөлөөлөлөөс хамааран хэсэг газрын шинж тэмдгүүд илэрнэ. Хавдар хэмжээгээр томрох, нэвчдэсний хүрээ тэлэх үед тархи хавагнах, гавлын дотоод даралт ихсэх ба хөдөлгөөний баримжаа алдагдах зэрэг шинжүүд тод гарна.

1. Толгой өвдөх – Толгой нэлэнхүйдээ эсвэл зөвхөн нэг газарт өвдөх нь хавдар тархины хатуу хальсны мэдрэлийн ширхэгийг дарж цочроосонтой холбоотой
2.  Бөөлжилт – тархины ерөнхий хам шинж
3. Нүдний хараанд өөрчлөлт орох – өнчин тархины хавдрын үед тохиолдоно.
4. Гавлын мэдрэлийн үйл ажиллагааны алдагдал – үнэрлэх, амтлах мэдрэхүй ба нүдний алимны хөдөлгөөн алдагдах, сонсгол муудах, нүүрний саажилт, хөдөлгөөний тэнцвэр өөрчлөгдөх зэрэг эмнэлзүйн шинж илэрвэл компьютер томограф ба цөмийн соронзон долгионы шинжилгээг хийн тархины хавдарыг илрүүлнэ.

Тархины хавдрын оношлогоо

1. Мэдрэлийн эмчийн үзлэг
2. Компьютер томограф, цөмийн соронзон долгион, вентрикулоскопи, ангиограф ба биопсийн шинжилгээ
3. Тархины цахилгаан бичлэг (электроэнцефалографи)
4. Тархины рентген зураг
5. Хэт авиан шинжилгээг хийж хавдрын байрлал, эдзүйн бүтэц, хэмжээг тодорхойлон цаашдын эмчилгээний төлөвлөгөөг боловсруулна.